Thông số kỹ thuật và nhận dạng
Vật Kính
Phần 1: Ký hiệu thông số thường dùng trên vật kính.
Việc xác định các đặc tính của các vật kính thường rất dễ dàng vì các thông số quan
trọng thường được ghi trên vỏ ngoài (hoặc thùng) của chính đối tượng như được
minh họa trong Hình 1. Hình này mô tả một vật kính tiêu sắc 60x điển hình, bao gồm các bản khắc thông
thường có chứa tất cả các thông số kỹ thuật cần thiết để xác định mục tiêu được
thiết kế và điều kiện cần thiết cho việc sử dụng phù hợp với mục đích.
Hình 1: Vật kính minh họa.
Các nhà sản xuất kính hiển vi cung cấp một loạt các thiết kế khách quan để
đáp ứng nhu cầu hiệu suất làm việc, giảm sai số và tăng khoảng cách làm việc hiệu quả của vật kính. Thông thường, chức năng của một vật kính cụ thể không rõ ràng, chỉ đơn giản được đánh giá bằng cách xem các chỉ số cấu
hình cơ bản của vật kính. Vật kính của kính hiển vi hữu hạn được thiết kế để
chiếu hình ảnh nhiễu xạ giới hạn ở mặt phẳng cố định (mặt phẳng ảnh trung
gian), được quyết định bởi chiều dài ống kính hiển vi và nằm ở khoảng cách được
xác định trước từ mặt phẳng tiêu cự phía sau của vật kính. Vật kính của kính hiển vi thường được thiết kế để được
sử dụng với một nhóm cụ thể của các ống kính và/hoặc ống kính ống có thêm thành phần
phụ để hỗ trợ trong
việc loại bỏ các lỗi quang còn lại.
Ví dụ: thị kính đa nhiệm của Nikon và Olympus dòng cũ trước đây được trang bị lớp chặn
huỳnh quang với số khẩu độ cao và
các vật kính tiêu sắc để loại bỏ
quang sai màu sắc bên rìa và cải thiện độ phẳng của quang trường. Kính hiển vi mới hơn (Nikon và Olympus) có các vật kính tự điều chỉnh hoàn toàn và không yêu cầu chỉnh sửa bổ sung từ thị kính hoặc ống quang học. Còn với Optika thì ngay từ khi ra đời đã được
áp dụng những công nghệ tiên tiến mới này.
Hầu hết các nhà sản xuất giờ đây đã chuyển sang những vật kính hiệu chỉnh vô cực (IOS) để chỉnh chùm sáng tán xạ hình nón thành các bó song song
từ mọi phương vị đến vô cùng. Những vật kính này đòi hỏi một bộ thấu kính nằm trong đường dẫn ánh sáng để đưa hình ảnh vào
tiêu điểm ở mặt phẳng của hình ảnh trung gian. Các vật kính của kính hiển vi có chiều dài ống được điều chỉnh bằng hữu hạn và không được
sửa đổi thì không thể thay
thế lẫn nhau và phải được kết hợp không chỉ với một loại kính hiển vi cụ thể,
mà thường là một dòng kính hiển vi
đặc biệt từ một nhà sản xuất. Ví dụ: Các vật kính hiệu
chỉnh vô cực của Optika không thể hoán đổi với các vật kính hiệu
chỉnh vô cực của Olympus hay Nikon và
ngược lại, không chỉ vì
sự khác biệt về chiều dài ống quang học, mà còn vì các vị trí lắp không cùng
độ cao hoặc đường kính vòng ren. Nhưng vật kính của Optika thì lại có thể thay vào một chiếc Euromex với cấu
hình tương đương. Vật kính thường chứa
một dòng chữ biểu thị độ dài tiêu cự ống.
Có rất nhiều thông tin được ghi trên vỏ của từng vật kính, có thể chia thành nhiều loại. Chúng bao
gồm độ phóng đại tuyến tính, giá trị số khẩu độ, hiệu chỉnh quang học, chiều dài ống kính hiển vi, loại môi trường
làm việc mà vật kính được thiết kế để hoạt động, và các yếu tố quan trọng khác trong việc
quyết định vật kính sẽ thực hiện nhiệm vụ nào khi cần thiết. Chúng ta sẽ cùng thảo luận chi tiết hơn về
những thuộc tính này:
- Manufacturer (Nhà sản xuất) - Tên của nhà
sản xuất vật kính hầu như luôn
được đưa lên trên vỏ. Vật kính minh họa trong Hình 1 được thực hiện bởi một
công ty hư cấu có tên là Nipponfrom Nhật Bản, nhưng các mục tiêu tương
đương được sản xuất bởi Optika, Nikon, Olympus, Zeiss, Keyence và Leica, các công ty là một trong những nhà sản xuất sáng giá nhất trong lĩnh vực kính hiển vi.
- Linear Magnification (Độ phóng đại tuyến tính) - Trong trường hợp vật kính tiêu sắc trong Hình 1, độ phóng đại tuyến tính là 60x,
mặc dù các nhà sản xuất chế tạo các vật kính khác nhau về độ
phóng đại tuyến tính từ 0,5x đến 250x với nhiều kích cỡ ở khoảng giữa.
- Optical Corrections (Hiệu chỉnh quang học) - Chúng thường được liệt kê là Achro và Achromat (tiêu sắc), Fl, Fluar, Fluor, Neofluar,
hoặc Fluotar (huỳnh quang) để hiệu chỉnh hình ảnh và màu sắc tốt hơn, và như Apo (tiêu sắc tán xạ thấp) cho mức độ điều chỉnh cao nhất cho quang sai lập thể và sắc sai. Điều chỉnh độ cong quang trường được viết tắt là Plan, Pl, EF, Achroplan, Plan
Apo, hoặc Plano. Các
từ viết tắt phổ biến khác là ICS
(hệ thống điều chỉnh vô cực) và UIS
(hệ thống vô cực phổ quát), N và NPL (quang trường bình thường), Ultrafluar (vật kính huỳnh quang với thấu kính thủy tinh trong suốt mỏng đến 250 nanomet), CF và CFI (ống quang học tự do; ống quang học vô cực). Vật kính trong hình minh họa (Hình 1) là một vật kính tiêu sắc có khả năng hiệu chỉnh quang học cao nhất. Xem Bảng 1 để biết danh sách đầy đủ
các từ viết tắt thường được ghi trên vỏ bọc của những vật kính.
Diễn giải ký hiệu trên vật kính
Bảng 1
Vậy là đã xong phần 1, về sơ bộ chúng ta đã có thể hình dung và đọc được một số ký hiệu thông dụng nằm trên những chiếc vật kính và cũng là một phần của Bộ phận quan trọng nhất trên một chiếc kính hiển vi .Trong kì tới, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào từng thông số cấu hình để có thể lựa chọn được một chiếc kính hiển vi hợp túi tiền và đáp ứng được niềm đam mê của mỗi cá nhân.
Chân thành cảm ơn bạn đọc đã quan tâm đến bài viết này!
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ với chúng tôi Tại Ðây hoặc gọi theo số 096.181.89.61 - 0986.077.248 gặp Mr Đông Phương để được tư vấn MIỄN PHÍ.
___________________________________________
Tổng hợp, dịch thuật & biên tập bởi Mr Đ.Phương
